مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی شهید مدرس

 

متخصص قلب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: با توجه به این که حدود ۳۵تا ۴۰درصد از میزان مرگ و میرها را بیماریهای قلبی وعروقی به خود اختصاص داده اند، به تعویق انداختن درمان ها حتی در بحرانی همانند پاندمی کرونا نیز مشکل آفرین است.

دکتر مهدی پیشگاهی در گفت و گو با خبرنگار روابط عمومی ، با اشاره به اهمیت درمان های اورژانسی در مبتلایان به بیماری های قلبی و عروقی اظهار کرد: حتی اگر به تعویق انداختن درمان ها در مبتلایان به بیماری های قلبی و عروقی کشنده نباشد، بر اثر بی توجهی و یا مراجعه دیرهنگام درمان این بیماری می تواند عوارض جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.

وی یکی از مهمترین دلایل عدم مراجعه به مراکز درمانی افرادی که دچار اختلالات قلبی و عروقی هستند را، ترس از مبتلا نشدن به کرونا دانست و تاکید کرد: تاخیر در مراجعه در برخی موارد می تواند کشنده باشد و به قیمت جان فرد تمام شود.

 

این متخصص قلب ادامه داد: حتی اگر به تعویق انداختن درمان ها در مبتلایان به بیماری های قلبی و عروقی کشنده نباشد،  بر اثر مراجعه دیرهنگام این بیماری می تواند عوارض جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.

 

دکتر پیشگاهی در ادامه گفت: آریتمی ها و نارسایی های قلبی که افراد به آن مبتلاهستند باید فورا تحت درمان قرار بگیرند.

 

دکتر پیشگاهی با بیان این که باید علامت های ابتلا به بیماری های قلبی جدی تلقی شود، هشدار داد: فشار در قفسه سینه، تنگی نفس، احساس خفگی در زمان دراز کشیدن، خستگی زودرس و تعریق می تواند از علائم و نشانه های مشکلات قلبی باشد و باید به محض مشاهده این علائم فورا به مراکز درمانی مراجعه شود.

 

این متخصص قلب با بیان این که هر نشانه ای از ابتلا به بیماری قلبی خصوصا در افراد بالای ۴۵سال باید زنگ خطری برای درمان اورژانسی تلقی شود خاطرنشان کرد: مبتلایان به بیماری های کلیوی و  دیابت نیز باید به محض مشاهده هر علامت هشداردهنده ای در اولین فرصت و بصورت اورژانسی به پزشک مراجعه کنند.

 

این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که بسیاری از علائم و هشدارها می تواند علامتی از بروز بیماری قلبی و یا حتی سکته باشد،  خاطرنشان کرد: با مراجعه بموقع می توانیم خدمات مناسبی را ارائه دهیم چرا که مراجعه دیرهنگام می تواند منجر به فوت و یا عدم ارائه درمان مناسب شود به طور مثال تاخیر در درمان برخی از مشکلات قلبی می تواند بخش مهمی از عضلات قلب را دچار مشکل کند.

 

دکتر پیشگاهی با بیان این که ۱۵تا ۲۰افراد بالای ۵۰سال در جامعه مبتلا به فشار خون هستند، ادامه داد: خیلی از این افراد به آریتمی و یا گرفتگی عروق نیزمبتلا هستند و طبق روال قبل از شیوع کرونا ماهیانه یا دوماه یکبار به مراکز درمانی مراجعه می کردند. وی افزود: اگر بیماری قلبی از نظر پزشک متخصص دارای علائم ثابت است، توصیه می شود این افراد با مشورت پزشک تعداد مراجعه را به حداقل برسانند.

 

وی استفاده از بستر فضای مجازی برای چکاپ های دوره ای را راه حل مناسبی برای کاهش تردد به مراکز درمانی دانست.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که ویروس کووید ۱۹، ارگان های مختلف بدن را درگیرمی کند توضیح داد: یکی از عوارض ابتلا به کرونا درگیری برخی ار ازگان های قلبی و عروقی است چرا که این ویروس در دومسیر اصلی می تواند عملکرد قلب را دچار  اختلال کند.

 

وی ورود ویروس کرونا به سلول های قلب و ریه را از عوارض کرونا دانست و ادامه داد: کرونا می تواند عملکرد قلب و عروق را دچاراختلال کند، این ویروس مستقیما وارد سلول های ریه و قلب شده و ماهیچه های قلب را ضعیف، دچار اختلال و تظاهرات نارسایی قلب در فرد ایجاد می کند.

 

دکتر پیشگاهی ادامه داد: کرونا در برخی مواقع بسترعروقی را نیز دچار درگیری و اختلال می کند و یکی از عارضه های آن می تواند سکته های مغزی یا قلبی باشد.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: به دلیل التهابات ثانویه ای که در پی بیماری های ویروسی در فرد ایجاد می شود، مکانیسم های التهابی هم می تواند تظاهرات قلبی و عروقی را بیش از پیش با اختلال مواجه کند.

 

وی با بیان این که برخی مشکلات قلبی در زمان شیوع کرونا رخ می دهد ادامه داد: یکی از عوارض کرونا این است که افرادی که هیچگونه مشکل قلبی ندارند را پس از ابتلا به نارسایی قلب، سکته های قلبی، آریتمی و لخته  قلبی دچار کند.

 

دکتر پیشگاهی تاکید کرد: گروه دوم افرادی هستند که سابقه ابتلا به بیماری قلبی دارند، به طورمثال فردی دچار نارسایی و یا گرفتگی رگ بوده و متاسفانه مبتلا به کرونا نیز می شود، ممکن است این فراد دیرتر از سایرین بهبود یابد یا عوارض بیماری در وی بیشتر و یا حتی منجر به مرگ شود.

 

وی با اشاره به این که میانگین سنی امید به زندگی در کشور نسبت به سالهای پیش بالاتر رفته خاطرنشان کرد: نوع بیماریها و تظاهرات بیماری هایی که جامعه با آن روبرو شده همانند سکته های مغزی و قلبی نیز نسبت به بالاتر رفتن میانگین امید به زندگی نیز افزایش یافته است.

 

این متخصص قلب دانشگاه رژیم غذایی، وزن و استرس را در میزان عوارض کرونا تاثیرگذار دانست افزود: کرونا از ابعاد مختلفی افراد را تحت تاثیرقرار داده  که مهمترین آن افزایش ناشی از بار فشارهای اقتصادی است بنابراین تلاش برای کاهش تنش و استرس می تواند به میزان قابل توجهی از شدت  بروز علائم بیماری های قلبی بکاهد.

 

 

صفر تا صد تغذیه گروه های پرخطر در روزهای کرونایی

مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی داشتن یک برنامه غذایی مناسب، فعالیت بدنی و مدیریت استرس را  بهترین راه برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از کرونا و حفظ سلامت بدن عنوان کرد.

فرشته فزونی مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت امور بهداشتی درگفت وگو با روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی sbmu،  تقویت سیستم ایمنی بدن را  یکی از راه های مهم محافظت در مقابل کرونا برشمرد و با اشاره به تاثیر تغذیه سالم در تقویت سیستم ایمنی به تشریح اصول تغذیه مناسب در دوران قرنطینه خانگی پرداخت.

وی با اشاره به احتمال افزایش مصرف مواد غذایی پرکالری و تنقلات نامناسب دردوران قرنطینه  گفت:  افزایش دریافت غذاهای چرب، نوشیدنی های شیرین و پر کالری، کم تحرکی، افزایش زمان تماشای تلویزیون و استفاده بیشتر از کامپیوتر، تبلت و موبایل از علل اصلی اضافه وزن و چاقی در این دوران به شمار می رود که متاسفانه سلامت را به خطر می اندازد.

فرشته فزونی این دوران را زمان مناسبی برای انتخاب و تهیه غذاهای سالم و با ارزش تغذیه ای  مناسب برشمرد و یادآور شد: هر خانواده می تواند با مدیریت مطلوب از یک رژیم غذایی متعادل و سالم برخوردار شود.

وی داشتن یک برنامه غذایی مناسب، فعالیت بدنی و مدیریت استرس را  بهترین راه برای حفظ سلامت، تقویت سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از کرونا و کنترل وزن عنوان کرد.

به گفته وی برنامه غذایی مناسب به معنای مصرف متعادل و متنوع همه گروه های غذایی یا جایگزین آنها شامل انواع میوه ها، سبزی ها، غلات کامل، لبنیات کم چرب، انواع گوشت ها ( قرمز، مرغ، ماهی و طیور) حبوبات و تخم مرغ است.

 مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت امور بهداشتی با توجه به کاهش فعالیت بدنی در دوران قرنطینه بر دریافت انرژی روزانه در حد متعادل تاکید کرد و حضورکودکان و نوجوانان در منزل  را فرصتی برای  مشارکت در مراحل تهیه غذا وآشنایی با  غذاهای سالم  برشمرد.

مواد غذایی موثر در تقویت سیستم ایمنی  :

فرشته فزونی تقویت سیستم ایمنی بدن را  یکی از راه های مهم محافظت از بدن در مقابل بیماری ها ذکر کرد و افزود: با مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی و رفتارهای سالم غذایی  می توانیم سیستم ایمنی قوی تری  داشته باشیم.

وی درباره مهمترین توصیه های تغذیه ای تاکید کرد:

-    برنامه ریزی  منظم برای صرف وعده های اصلی غذایی و میان وعده در طی روز به ویژه صبحانه کامل اهمیت دارد.
-     استفاده از تخم مرغ، شیرکم چرب، پنیرکم چرب و کم نمک، نان و غلات سبوس دار و میوه و سبزی در وعده صبحانه مفید است.
-    از انواع میوه ها و سبزی های تازه استفاده شود. مصرف انار، سیب ، مرکبات ، توت فرنگی ، زردآلو، طالبی، موز، انبه، هندوانه، کیوی و یا هر نوع میوه دیگری که در دسترس است.
-     مصرف سبزی هایی نظیر هویج، کدو حلوایی، انواع فلفل، سبزی های دارای برگ سبز (اسفناج و کاهو) ،گوجه فرنگی، خیار، انواع کلم و سایر میوه ها و سبزی ها.
-    استفاده از انواع سبزی ها در  وعده های غذایی اصلی( انواع سالادها، آش ها، خورشت ها، سوپ ها، خوراک ، انواع پلو)
-    مصرف انواع مرکبات (پرتقال و نارنگی و لیمو ترش و نارنج) به صورت منظم و روزانه حداقل دو عدد در روز توصیه می شود. مرکبات حاوی ویتامینC هستند که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارند.
-     دریافت مکمل های توصیه شده از قبیل ویتامینD براساس پروتکل های ابلاغی برای گروه های سنی مختلف صورت گیرد.
-    مصرف  منابع غذایی حاوی آهن( انواع گوشت و حبوبات) همراه منابع غذایی ویتامینC (مانند نارنج و آبلیموی تازه)  به منظور جذب بهتر آهن.
-    استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین  ۶B مانند تخم مرغ، مرغ، ماهی، قارچ، حبوبات و آجیل ها
-     مصرف مایعات گرم فراوان، آب آشامیدنی سالم به عنوان بهترین نوشیدنی برای رفع تشنگی، آب میوه های تازه، دوغ کم نمک و بدون گاز، شربت های خانگی خیلی کم شیرین.
-     مصرف غلات کامل سبوس دار مانند نان های سبوس دار، غلات کامل حاوی ویتامین های گروهB و سلنیوم هستند که می تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کنند.
-      مصرف شیر و لبنیات )کم چرب ( و ترجیحا پروبیوتیک به مقدار حداقل دو لیوان در روز
-     مصرف انواع ماهی حداقل دو بار در هفته به دلیل داشتن  امگا ۳و سلنیوم  نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد.  
-      انواع آجیل و مغز های بی نمک  منبع خوبی از ویتامینE و روی و سلنیوم هستند .  البته نباید درمصرف آنها زیاده روی کرد.

از مصرف چه نوع مواد غذایی باید اجتناب کرد

مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت امور بهداشتی با تاکید بر اجتناب از مصرف فست فودها، گوشت های فرآوری شده و غذاهای سرخ شده  گفت:  این مواد حاوی نمک زیاد، اسید های چرب ترانس و اشباع بوده و برای سلامتی و عملکرد سیستم ایمنی نامطلوب هستند.
به گفته وی میان وعده های غذایی با ارزش تغذیه ای کم مانند غلات حجیم شده، شکلات، چیپس، پاستیل، چوب شور، آب نبات و امثال آنها نیز نباید مصرف شود.
فرشته فزونی در ادامه تاکید کرد که انواع نوشیدنی های شیرین ) نوشیدنی های گازدار، آب میوه های صنعتی (، بیسکوئیت، شیرینی و کیک های خامه ای و شکلاتی، انواع شکلات ها، و بستنی ها نیز نباید مصرف شود.

توصیه های تغذیه ای برای گروه های پرخطر (سالمندان)
وی با بیان این مطلب که پروتئین مورد نیاز بدن سالمندان  باید از گوشت هاي كم چربي، مرغ، ماهي، سفيده تخم مرغ، فرآورده هاي لبني بدون چربي يا كم چربي تامين شود افزود:  حبوبات نيز از منابع گياهي پروتئينی هستند كه اگر با  غلات مصرف شوند تمامي نياز بدن به پروتئين را تامين مي كنند.

وی توصیه کرد که  مکملها و داروهای مورد نیاز سالمندان برای مدت یك تا سه ماه تامین شود تا مجبور به خروج مکرر از منزل نباشند.

انجام هماهنگی های لازم برای ارسال مواد غذایی ضروری، لبنیات، نان، میوه و سبزی مورد نیاز سالمندانی که به تنهایی زندگی می کنند از سوی نزدیکان، نگهداری مواد غذایی به روش مناسب و بهداشتی ، توجه به ضدعفونی کردن سبزی ها و میوه ها، قدم زدن روزانه در محیط منزل برای حفظ عملکرد ماهیچه ها و جلوگیری از تحلیل عضلانی ناشی از کم تحرکی برخی از توصیه های فرشته فزونی برای سالمندان در این دوران قرنطینه بود.

وی با اشاره به مشکلات گوارشی سالمندان تاکید کرد:  بهتر است از مواد با ارزش غذایی بالا مانند مغزهای آسیاب شده در داخل غذاها و یا به صورت مجزا استفاده شود که  هم هضم و جذب بهتری دارد و هم منبع خوبی از امگا ۳به عنوان ضد التهاب است.

فرشته  فزونی با اشاره به کاهش جذب كلسيم و ويتامينD  در سالمندان و پوکی استخوان بر ضرورت مصرف روزانه مکمل کلسیم یا کلسیم دی و مصرف ماهانه مکمل ۵۰هزار واحدی ویتامین دی  تاکید کرد و افزود: سالمندان باید روزانه علاوه بر مکمل ها حداقل ۲واحد شير و لبنيات کم چرب مصرف کنند و در صورت عدم تحمل گوارشي،  ماست و پنیر  یا شير بدون لاكتوز مصرف كنند.

به گفته وی هر واحد لبنیات برابراست با يك ليوان شير يا يك ليوان ماست يا ۶۰-۴۵گرم پنير کم نمک (به اندازه دو قوطي كبريت) .
 

 مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت امور بهداشتی با اشاره به  کاهش جذب ويتامين ۱۲B  در سالمندان مصرف روزانه مقدار مناسب گوشت ها  ترجیحا مرغ و ماهي، شير و تخم مرغ را توصیه کرد و افزود: كمبود ويتامين ۶B به علل مختلف در اين سنين شايع است . مصرف روزانه منابع غني اين ويتامين از جمله انواع گوشت، شير، تخم مرغ، حبوبات و غلات كامل (سبوس دار)  به تامین این ویتامین و تقویت سیستم ایمنی بدن سالمندان کمک می کند.

فزونی آهن را از دیگر ریزمغذی های موثر در تقویت سیستم ایمنی برشمرد و گفت: سالمندانی که به دلیل دریافت کم منابع غذایی آهن دچار کمبود آهن و کم خونی می شوند ، مقاومت کمتری در مقابل عفونت ها و به ویژه ویروس کرونا دارند . گوشت قرمز ، مرغ ، ماهی از منابع غنی آهن هستند. حبوبات و زرده تخم مرغ ، سبزی های سبز تیره مثل جعفری ، برگ چغندر ، برگه های تیره کاهو ، انواع خشکبار و مغزها نیز به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک می کنند.

وی مصرف چاي را مانع جذب آهن غذا به خصوص بلافاصله بعد از غذاهاي گياهي حاوي آهن مانند حبوبات و غلات ذکر کرد و افزود: سالمندان باید از مصرف چاي يك ساعت قبل تا دو ساعت بعد از غذا خودداري کنند.  برای جذب بهتر آهن وعده غذایی توصیه می شود از سالاد و سبزی تازه و خام ، آب لیموی تازه ، آب نارنج همراه با غذا استفاده شود.

مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت امور بهداشتی در ادامه خاطرنشان کرد: در صورت تشخیص  کمبود آهن و کم خونی توسط پزشک دوز درمانی مکمل آهن تجویزی روزانه باید مصرف شود.
وی تاکید کرد: سالمندان و افراد بیمار لازم است از رژیم های غذایی خاص و متناسب با بیماری که توسط کارشناسان تغذیه تنظیم می شود استفاده کنند.

توصیه های تغذیه ای برای کودکان در دوران قرنطینه

 مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت امور بهداشتی با بیان این که تنظیم برنامه غذایی مناسب و منظم می تواند به مدیریت برخی از  استرس های ناشی از شیوع کرونا کمک کند توصیه کرد: بهتر است به جای سه وعده اصلی، حجم کمتری از غذا در وعده های بیشتری مثلا ۶ - ۵بار در روز مصرف شود.

وی با اشاره به افزایش چاقی کودکان و نوجوانان در دوران قرنطینه خانگی در اثر  خوردن تنقلات کم ارزش و چاق کننده گفت: در برنامه غذایی کودکان باید میزان کافی منابع پروتئین، آنتی اکسیدان ها شامل ویتامین هایA , C وE، ریزمغذی هایی مانند آهن، روی و سلنیوم با استفاده از گروه های غذایی و جایگزین های مناسب آنها گنجانده شود که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی آنان دارد.

فرشته فزونی در ادامه موارد زیر را برای تنظیم برنامه غذایی مناسب کودکان توصیه کرد:

-     رعایت تنوع در برنامه غذایی کودک و استفاده از گروه‌هاي اصلی غذایی ( نان و غلات، گوشت و تخم مرغ، حبوبات و مغزدانه ها، سبزی ها، میوه ها و لبنيات پاستوریزه ماست و پنیر کم نمک) .
-    استفاده از میان وعده غذایی مانند پوره سبزي ها (هويج يا سيب زميني) یا پوره ميوه های رسیده نرم شده (موز، گلابی، انبه، طالبی، هلو، زردآلو، سیب، آلو) برای کودکان زیر یک سال.
-    استفاده از میان وعده های غذایی مناسب مانند انواع ميوه ها، سبزي ها، شير پاستوريزه، ماست، نان، پنير كم نمك، خرما برای کودکان یک تا پنج سال و خودداری از مصرف میان وعده های بی ارزش نظیر غلات حجیم شده، شکلات، چیپس، آب میوه های تجاری و نظایر آنها.
-    خودداری از مصرف انواع نوشيدني هاي شيرين به دليل افزايش خطر اضافه وزن و چاقي، پوسيدگي دندان و كاهش دريافت مواد مغذي و تضعیف سیستم ایمنی بدن در برنامه غذایی کودک.
-    استفاده از لقمه های سالم نظیر نان سبوس دار ، پنیر و گردو، خرما، تخم مرغ، گوجه فرنگی، خیار در میان وعده ها
-    خوردن غذا یا میان وعده در ساعت معین و  پرهیز از ریزه خواری و هله هوله خوردن کودک و نوجوان در بین این ساعات
-       پرهیز از غذا خوردن با عجله و تند تند.
-     کودک یا نوجوان باید سر سفره یا میز ناهارخوری بنشیند و غذا یا میان وعده را مصرف کند. در هنگام راه رفتن و یا ایستادن غذا نخورد زیرا  متوجه  میزان و مقدار غذایی که خورده نمی شود.
-    پرهیز از تماشای تلویزیون، استفاده از موبایل یا هر چیزی که باعث حواس پرتی در هنگام غذا خوردن می شود.
-     وقتی کودک یا نوجوان بهانه گیر و ناراحت است، به منظور دلداری به او غذا یا نوشیدنی داده نشود.
-      در هر وعده، غذاهای سالم و مفید ) کم چرب، کم نمک، کم شیرین، حاوی سبزیجات خام و پخته ( در دسترس کودک یا نوجوان قرار داده شود.
-      کودک یا نوجوان در برنامه ریزی وعده های غذایی خانواده و در تهیه غذا مشارکت داشته باشد.
-     با توجه به نقش فعالیت بدنی در سلامت کودک،  در شرایط قرنطینه در منزل باید روزانه یک ساعت فعالیت بدنی داشته باشند. فعالیت هایی نظیر راه رفتن در خانه، دویدن در حیاط خانه، طناب بازی، بالا و پایین پریدن، توپ بازی، استفاده از دوچرخه و اسباب بازی های چرخدار.
-    ضرورت  برنامه ریزی منظم و روزانه بر حسب سن و جنس برای انجام فعالیت بدنی کودکان سنین مدرسه و نوجوانان ،  تشویق به کاهش زمان تماشای تلویزیون، بازی های کامپیوتری، استفاده از تبلت و موبایل به روزی ۳۰دقیقه ، تشویق کودک یا نوجوان به راه رفتن بعد از یک مدت نشستن ،  انجام حرکات کشش دست و پا، کاراته، دراز نشست در خانه ،  ثبت نام کودکان سنین مدرسه و نوجوانان در یک کلاس ورزش آنلاین یا استفاده از اپلیکیشن های ورزشی.